مجله سرگرمی

قدمت هنر فرشبافی در ایران به بیش از 2500 سال قبل برمی‌گردد. فرش و قالی دستبافت ایرانی در ابتدا کالایی ضروری بود که برای پوشاندن کف چادرهای عشایر بافته می‌شد و از آنها در برابر سرما و رطوبت محافظت می‌کرد. هنر قالیبافی از دل جنگ‌ها و هجوم‌های بی‌وقفه جان سالم به در برد و به مرور نسل در پی نسل پیشرفت کرد و مهارت و تکنیک قالیبافان ارتقاء یافت تا در نهایت به هنر و پیشه‌ای بین‌المللی تبدیل شد که طرح‌ها و الگوهای گوناگون آن هر سلیقه‌ای را راضی می‌کرد. فرش دستباف ایرانی از دیرباز همواره از متنوع‌ترین پوشش‌ها برای زینت بخشی به فضای داخلی خانه ها بوده است.

سایز و شکل فرش دستباف ایرانی

اندازه و شکل به یک گروه طبقه‌بندی تعلق دارد، چون ارتباط یک به یکی بین اندازه و شکل وجود دارد. فرش و قالی دو واژه‌ای هستند که به تناوب به جای هم به کار برده می‌شوند و حتی متخصصین نیز آنها را اشتباه به کار می‌برند، بنابراین لازم است که تعریف دقیقی از فرش و قالی ادامه دهیم. فرش معمولاً به پوششی ماشینی اشاره دارد که کل کف را می‌پوشاند. اما قالی معمولاً برای بافت‌های دستی یا ماشینی به کار برده می‌شود که فقط بخشی از کف را می‌پوشاند. البته ما نیز در این مقاله قالی و فرش را به جای هم کار برده‌ایم و شما می توانید برای خرید فرش دستباف، موارد زیر را در نظر بگیرید.

ابعاد قالی

به فرش های دستباف در ابعاد 2*3 ، 2.5*3.5، 3*4 و 6*4 متر قالی گفته می شود. قالی ها به چهار دسته تقسیم می شوند: 1- قالی های کوچک که در اندازه های 2*3 و 2.3*3.5 متر هستند. 2- قالی های متوسط که در اندازه های 3*4 و 2.8*2.8 متر هستند. 3- قالی های بزرگ که در اندازه 3.5*4.5 و 3.7*4.8 هستند. 4- قالی های بسیار بزرگ که ابعاد آن ها 4*5 و 4*6 متر و بالاتر هستند.

ابعاد قالیچه

به فرش های دستبافی که اندازه مساحت آن ها کمتر از 4 متر مربع باشد قالیچه می گویند. قالیچه ها از نظر ابعاد دو نوع هستند: 1- به قالیچه هایی با ابعاد 2.20*1.40 سجاده ای و یا دو ذرعی گفته می شود. 2- قالیچه هایی با اندازه ی 2.5*1.5 ای را که ریز بافت باشند، پرده ای می گویند.

ابعاد کلگی

فرش های دستبافی که از کم عرض تر از قالی هستند و از درازا از 4 متر کمتر باشند و در ابعاد 1.5*3، 1.7*3 و 3.7*2 بافته می شوند کلگی می گویند.

ابعاد کناره

کناره ها برای فرش کردن راهروها و راه پله ها استفاده می شوند. عرض آن 1.70 تا 0.5 متر و طول آن از 3 تا 10 متر متفاوت است. در برخی موارد استثنائی کناره ها را تا 15 متر و یا حتی بیشتر نیز می بافند.

 ذرع و نیم چقدر است؟

هرگاه ابعاد فرش دستبافمان 1.5*1.04 و 1.10*1.60 متر باشد به آن ذرع و نیم می گویند.

ابعاد ذرع و چارک

هرگاه ابعاد فرشمان 1.30*0.80 متر باشد به آن ذرع و چارک می گویند.

ابعاد پادری

پادری ها نوعی قالیچه محسوب می شوند اما از آنجایی که خود انواع متفاوتی دارند یک دسته مستقل محسوب می شوند. معمولا به اندازه پاگرد بافته شده اند.

ابعاد پشتی

عرض پشتی ها 50 تا 80 سانتی متر و طول آن ها از 80 تا 120 سانی متر است. اندازه متداول ترین پشتی ها 60*90 و یا 60*120 سانتی متر است. در گرگان و بجنورد نوعی از این پشتی ها وجود دارد که پشت آن ها گلیم بافته اند و مانند یک کیسه در دار شده است. به این پشتی ها قارچین می گویند.

انواع فرش دستباف از نظر ساختار

فرش مدرن و کلاسیک نیز یکی دیگر از دسته بندی هایی می باشد که برای فرش های دستباف استفاده می شود، که البته لازم است به این موضوع اشاره کنیم که این تقسیم بندی برای فرش های ماشینی نیز صادق می باشد.

فرش دستباف کلاسیک

فرش کلاسیک به فرشی گفته می شود که مطابق با اصول و قواعد معمول قدیم بافته شده باشد و طرح ها و نگاره های آن سنتی و قدیم می باشد.

رنگ ها استفاده شده در این فرش ها اصولاً ملایم و آرامش بخش می باشند. از لحاظ تنوع در رنگ بندی طرح بسیار گسترده می باشد.

فرش دستباف مدرن

درست است که هنوزم به طور کلی بیشترین تولیدات فرش از نوع سنتی می باشد ولی خواست و درخواست مردم باعث گسترش تولیداتی شده است که با گذشته متفاوت است.

در فرش دستباف مدرن جنس کار عوض نشده است و چیزی که تغییر کرده است نوع طراحی، بافت، شکل ظاهری، رنگها و کمی هم مواد اولیه استفاده شده می باشد که مهمترین آن استفاده از نقوش ریز و مینیمال می باشد که دارای اشکال هندسی ساده و حجیم می باشد که این اشکال با فاصله زیاد از هم دیگر قرار گرفته است.

نتیجه گیری

فرش‌ها انواع و اقسام مخصوص خود را دارند که با توجه به کاربردی که برای ما دارند یا مدنظرمان است باید آن‌ها را بشناسیم. با شناخت هرچه بهتر جنس و انواع فرش‌ها  می‌توانیم به بهترین انتخاب برسیم.